Mediteren kun je leren!

Iedereen heeft weleens een plaatje gezien van onbeweeglijk stilzittende boeddha in lotushouding. Dit is vaak het beeld dat mensen hebben bij meditatie en misschien ook wel hetgeen wat ze er van weerhoudt om het te gaan proberen. Onbeweeglijk stilzitten op de grond is voor veel mensen geen pretje. Meditatie is echter de staat van je geest, niet je houding.
Het vraagt spierkracht en uithoudingsvermogen om stil in een meditatiehouding te kunnen blijven zitten. De asana’s (lichaamshoudingen) van yoga zijn oorspronkelijk ontwikkeld om je lichaam sterk te maken om meditatie vol te kunnen houden. Als je wat meer ervaring hebt gekregen in het beoefenen van de asana’s en pranayama (ademhalingsoefeningen) en je je hier prettig bij voelt, zal je merken dat je ook meer ontspannen bent in je lichaam. Vaak is het hierna een logische stap om je meer op je geestelijke ontwikkeling te richten. Denk hierbij aan oefeningen in positief denken, concentratie en meditatie. Deze oefeningen zijn een vast onderdeel van yoga.

Door jezelf te trainen in positief denken krijg je een positievere levenshouding waardoor je mentaal sterker wordt en makkelijker met tegenslagen om kunt gaan. Geluk, bereikt door je te richten op dingen buiten jezelf, is tijdelijk. Om de staat van blijvend geluk, tevredenheid met jezelf en innerlijke rust te bereiken is het eerst belangrijk om jezelf te accepteren. Vaak leiden (negatieve) gedachten je hier van af. Eerst is het van belang om je gedachten tot rust te brengen. Je verhoogt je concentratie en geeft je geest de vrijheid om zich uit te breiden en verder te gaan dan zijn grenzen (bijv. vaste denkpatronen loslaten). Als je geconcentreerd met iets bezig bent besef je vaak niet hoeveel tijd voorbij gaat. Dit is een zeer vredige staat. Je hebt geen aandacht meer voor andere dingen en stress verdwijnt. Door je aandacht nog meer naar binnen te keren richt je je op je Ik. Dit gaat verder dan de ervaring van concentratie. Deze staat kun je meditatie noemen.
Meditatie gaat het best bij een constante observatie van je geest. Het is hierbij belangrijk om geen oordeel te vellen over je gedachten en te accepteren hoe de meditatie verloopt zonder verwachtingen te hebben. Je focust je op dit moment, alleen het nu is belangrijk. Tijdens het mediteren ben je ontspannen en toch alert. Onderzoek wijst uit dat als je regelmatig mediteert, je je steeds meer gaat ontspannen. Je wordt opmerkzamer, bewuster. Je komt geestelijk en lichamelijk meer in evenwicht, krijgt meer innerlijke kalmte en wordt minder gevoelig voor stress. Mediteren is wat anders dan een droom, slaap of trancestaat, want tijdens die momenten ben je, in tegenstelling tot bij meditatie, niet bewust en alert.

Soorten meditatie
De meeste meditatietechnieken zijn onder te verdelen in objectgerichte meditatie en objectvrije meditatie.
Objectgerichte meditatie is gericht op de adem, een gedachte of gevoel, een voorwerp, elementen uit de natuur of een figuur. Bijvoorbeeld een bloem. De meditatie bestaat uit het richten van de aandacht op één punt. Na enige oefening ontdek je dat de aandacht minder snel wordt afgeleid door impulsen van buitenaf. Dit noem je het één-puntig maken van de aandacht. Objectgerichte mediatie kunnen verschillende gebieden aanspreken.

Bij een visuele meditatie kun je gebruikmaken van een beeld. Dit kan een tastbaar beeld zijn, een afbeelding of voorwerp of een denkbeeldig beeld. Tijdens de meditatie probeer je al je aandacht bij het beeld te houden. Je geeft er geen oordeel over, je bekijkt het als of het de eerste keer is dat je het ziet. Merk de vormen en kleuren op. Elke keer als je gedachten afdwalen keer je zonder te oordelen terug naar het beeld. Als je wilt kan je aan het eind van de meditatie je ogen sluiten en de het gekozen beeld aan de binnenkant van de oogleden visualiseren.
Een bekende vorm van auditieve meditatie is met gebruik van mantra’s. Bijvoorbeeld met de klank ohm of met behulp van affirmaties (korte positieve zinnetjes). Deze klank herhaal je doorlopend in je hoofd, je totale aandacht is er op gericht. 
Je kunt mediteren als je loopt, eet, drink of sport. Voorwaarde is wel dat je aanwezig en alert bent en dat je focust op de activiteit zelf. De activiteit zelf wordt het meditatieobject en je probeert helemaal een te worden met wat je doet. Dit wordt een motorische mediatie genoemd. Iedere keer als je gedachten afdwalen keer je terug naar de activiteit. Wanneer je activiteiten bewust onderneemt i.p.v. ‘op de automatische piloot’ zal je zien dat het karakter totaal verandert. Je ontspant en beoefent niet alleen meditatie, maar je creëert ook een prachtige ervaring. Deze meditaties zijn niet alleen goede oefeningen om je lichaam en geest te versterken, maar ook om het makkelijker te maken steeds meer aanwezig te zijn in het gewone dagelijks leven en in het nu te blijven.
Objectvrije meditatie ontstaat wanneer de aandacht of de focus geheel ontspant. Op dat moment vervalt het onderscheid tussen 'een object' en 'het geheel; alles smelt samen tot één. Je bent vrij van objecten en bevindt je in een meditatieve staat. Door regelmatig te mediteren leer je de waarde van gedachten kennen en op waarde inschatten. Je leert als een toeschouwer waar te nemen. Wanneer dit punt bereikt is, ervaar je een innerlijke stilte of rust. Na complete ontspanning van de aandacht ontstaat een toestand van getuige zijn. De getuige zelf is geen object. De oefening is dus om de geest leeg te maken zonder gedachtes.

Aan de slag!
Het helpt als je een vaste tijd voor de meditatie reserveert en een plaats zoekt waar je op je gemak bent en niet gestoord kunt worden. Regelmaat en vaste patronen maken het oefenen makkelijker; altijd op hetzelfde moment op de dag en op dezelfde plaats. Je lichaam en geest raken dan makkelijker in de ‘meditatiemodus’.
Het is belangrijk is dat je rechtop zit, eventueel op een stoel of met ondersteuning van kussens. Zo kun je optimaal ademhalen en zit je in evenwicht waardoor je je lichaam niet overbelast. Je houding moet comfortabel zijn, zonder spanning of pijn te voelen, anders wordt je aandacht er te veel door afgeleid.  Als rechtop zitten in het begin te lastig is, kun je proberen de meditatie liggend te doen. Nadeel hiervan is dat je liggend sneller in slaap zal vallen. Blijf oefenen met asana’s om je rug sterk te maken zodat je het zitten kunt volhouden.
Spreek van te voren een tijdsduur af met jezelf en zet eventueel een wekker. Daardoor hoef je je tijdens de meditatie niet bezig te houden met de tijd. Je kiest 1 techniek uit om je daar volledig op te richten. Proberen gedurende de meditatie om niet te oordelen, frustraties en verwachtingen los te laten. Accepteer het zoals het gaat. Schrik niet als je steeds afdwaalt en je je aandacht niet bij het object van de meditatie kunt houden zonder aan iets anders te denken. Het is heel normaal en laat alleen maar zien hoe actief je geest is. Door regelmatig te oefenen lukt het je vast om steeds langer ongestoord je aandacht op de ademhaling te focussen en de meditatie te verdiepen. Begin met 10 minuten en blijf dit oefenen tot het je gemakkelijk afgaat, pas daarna kun je je oefening gaan verlengen. Neem na de meditatie enkele minuten rustig de tijd om terug in het normale leven te komen.

Iedere eerste zaterdag van de maand van 16:00 tot 17:00 organiseren we bij Neo Yoga Delft een meditatiebijeenkomst. We starten met een aantal oefeningen om je geest en ademhaling tot rust te brengen. Daarna passen we per bijeenkomst een andere meditatietechniek toe. Op deze manier leer je meer over meditatie en ervaar je wat je zelf prettig vindt. Na afloop is er een lekker kopje thee. Als je zin hebt om mee te doen zien we je graag! De bijeenkomst is laagdrempelig, je hoeft geen meditatie-ervaring te hebben en ook niet persé yogalessen bij ons te volgen om mee te doen. De betaling is op basis van donatie.